Basisonderwijs: lespakket 'Verraad & eerlijkheid'

Leerdoelen
Erfgoededucatie heeft eigen leerdoelen én is te verweven met meerdere (SLO) doelen uit andere vakgebieden*. Er zit overlap in, waardoor je aan meerdere doelen werkt. Een samenhangend interessant project wordt betekenisvol voor leerlingen, als alle vakken geïntegreerd worden aangeboden. Zo ontstaat een win-win situatie. De vertellers brengen de historische personages tot leven. Verhalen en sporen uit het verleden zijn ons gezamenlijk erfgoed. Wel zal elke generatie zijn eigen betekenis eraan geven. Cultureel erfgoed is daarom niet statisch en feitelijk, zoals geschiedenis, maar dynamisch en in beweging. Gebeurtenissen, dilemma’s en andere zaken; je zult versteld staan hoeveel overeenkomsten er zijn met het heden. De omstandigheden waren wel anders. Wat wij daarvan vinden, zorgt voor verdieping en waardering: hoe we dit plaatsen en de link leggen naar situaties in onze eigen tijd en omgeving. Een mooie start voor burgerschap!

* erfgoed, taal, burgerschap, drama elementen, oriëntatie op jezelf en de wereld (Tijd en Ruimte).

Lesopbouw
‘Verraad & Eerlijkheid - Woorden & Waarden’ is bedoeld voor leerlingen van groep 5 tot en met 8. Dit lespakket bij erfgoedproject ‘Bezoek uit het Rampjaar 1672’ is gebaseerd op ‘Rengers Verraad na het Groningens Ontzet’. Het zijn interactieve verhalen van twee vertellers in de klas gedurende een lesuur. 

Op uitnodiging van de klas komen bijzondere mensen op bezoek: personages uit de lokale geschiedenis rond 1672. Gestoken in kleding uit die tijd, vertellen zij over hun leven. Daarbij is speciaal aandacht voor hun relatie tot het einde van het beleg van Groningen en de gevangenneming van Johan Osebrandt Rengers, borgheer van de Fraeylemaborg in Slochteren. De persoonlijke verhalen bieden ons een verrassende kijk op de Stad en Ommelanden van toen. De leerkracht bereidt samen met de leerlingen het bezoek voor, zorgt voor een goed verloop van het bezoek en begeleidt de verwerking. Er is een leskist met lesmateriaal en een handleiding. Het lespakket is ontwikkeld door Kelly Hofman de Vries Erfgoededucatie.

Les 1. Voorbereiding Dit is een kennismaking met het basisverhaal van Groningen, Bommen Berend en Osebrandt Rengers, borgheer van de Fraeylemaborg in Slochteren. Vervolgens worden de vertellers uitgenodigd.

Les 2. Bezoek uit Rampjaar 1672 Daarin wordt het bezoek ontvangen, de gasten vertellen hun verhaal. Daarna is er gelegenheid voor een gesprek, waarin ruimte is voor vragen en opmerkingen van de leerlingen.

Het bezoek kan ook op een historische locatie plaatsvinden. De kinderen worden op een speelse wijze geconfronteerd met het erfgoed in hun eigen omgeving en de verhalen die daarbij horen. Dit levert een bijdrage aan hun cultureel en historisch bewustzijn. In dat geval worden ouders ingeschakeld voor vervoer en begeleiding.

Les 3. De verwerking vindt plaats in de klas en wordt uitgevoerd door de leerkracht. Deze bestaat uit een taalopdracht en een burgerschapsopdracht, die aansluiten bij diverse SLO-doelen.

Taalopdracht: schrijf met pen en inkt een Triolet-gedicht, een dichtvorm uit de tijd van de troubadours. Druk in deze dichtvorm je emoties uit.

Burgerschapsopdracht: speel in een rollenspel een rechtzaak na, met twee groepen en drie rechters. Een conflictenspel met speelkaarten, waarin gesprekken over perspectieven en inleving centraal staan.

Beide verwerkingsopdrachten passen bij de belevingswereld van de kinderen en zijn vakoverstijgend, omdat ze ook geschiedenis, sociaal emotionele ontwikkeling en drama elementen bevatten. De opdrachten bieden de ruimte voor eigen inbreng en het delen/presenteren van het geleerde.

Meer informatie

Erfgoednieuws april 2023: om te downloaden