Rengers Verraad
Het is 29 augustus 1672. De Bisschop van Münster, alias ‘Bommen Berend’, heeft gisteren het Beleg van Groningen opgebroken. Osebrandt Johan Rengers (1548 -1690) en Henric Piccardt (1636-1712) zijn, wegens vermeende betrekkingen tot de Franse koning, in opdracht van burgemeester Sicco Eeck gevangen gezet in de Poelepoort. Osebrandt Johan Rengers was begin zeventiende eeuw een machtige jonker in de Ommelanden. Een aantal mensen heeft zo een eigen mening over de situatie. In korte monologen vertellen ze over deze turbulente tijd. De persoonlijke verhalen van de borgbewoners uit Slochteren en de burgers van Groningen bieden ons een verrassende kijk op de Stad en Ommelanden van toen.
Oude muziek
Tijdens de voorstelling spelen onze muzikanten oude muzlek op schalmei, tupan en kwartbasdulciaan.
Bezoek uit Rampjaar 1672 zijn vijf-minuten verhaaltjes met publiek door twee vertellers uit 'Rengers Verraad'.
De spelers van Rengers Verraad (vlnr): Muzikanten Sjoerd Visser en Greet Kloeg, Vertellers Corrie Lenstra-Boon, Menno Prins, Teja Kompaan, Christine Hillemans, Ina de Raad en Frouke Roukema.
Gekleed in 17e eeuws kostuum spelen we zes personages in de rol van:
Willem Anna Rengers-Lewe (1628-1677). Ik ben de vrouw van Osebrandt Johan Rengers. Osebrandt zit in de Commissie van Verdediging tijdens het beleg van Groningen door de Bisschop van Münster. Door ziekte en slecht weer slaan de huursoldaten gelukkig op de vlucht en ‘Bommen Berend’ moet het beleg opbreken. Mijn blijdschap is van korte duur. Waarom is Osebrandt opgepakt? Luister naar mijn verhaal over de strijd tussen Stad en Ommeland.
Elisabeth Lewe-Hooftman (1625-1686). Ik ben de halfzus van Osebrandt Johan Rengers. We hebben dezelfde moeder en we zijn allebei opgegroeid op de Fraeylemaborg in Slochteren. Sinds mijn huwelijk met Abel Coenders Lewe woon ik op de Asingaborg in Ulrum. We hebben ook een huis aan de Ossenmarkt in de stad. Met Willem Anna haal ik graag herinneringen op over onze jeugd, ons dubbelhuwelijk in de kerk van Slochteren en over hoe verschillend onze mannen zijn.
Pietertje Korringa (1628 - ?). Ik ben kindermeid van de familie Rengers. Dichtbij onze boerderij staat het Huis ter Hansouwe in Peize. De familie Lewe heeft drie zoons, het vierde kindje is op komst. Na de geboorte van het kind sterft mevrouw Lewe. Mijn moeder, net van mij bevallen, wordt gevraagd als min en kindermeid. Zo groeiden Willem-Anna en ik samen op. In 1672 maken we het beleg van Groningen mee. Als Osebrandt Rengers is opgepakt, brengen we eten naar de gevangenis!
Sybrechtje Wierts (1609-?). Ik ben geboren in Slochteren, maar ik verhuis met mijn zus Marretje naar Groningen. Onno en ik kopen een stoffenwinkel in de Pelsterstraat. Onze kleinzoon Bouke woont bij ons in huis. Onno moet in 1672 meedoen in het schuttersvendel. Dan de bombardementen… we maken vreselijke dingen mee. Ons huis wordt getroffen en mijn zus overlijdt aan haar gewonde arm. We vluchten naar het noorden van de stad tot de vijand opbreekt.
Durk van t Hoeze (1600-?). Ik weet dat ik in 1600 in een plaggenhut ben geboren, in de buurt van een dam in de Zaan. Ik kan niet lezen en schrijven, maar kan voldoende rekenen om me niet te laten afzetten. Na het twaalfjarig bestand, ben ik in dienst gegaan van het leger van de Prins. Daar ben ik al snel gewond geraakt en na mijn herstel ben ik in dienst gegaan van de stad Groningen. Als dienaar van de drossaard doe ik allerlei klussen voor de Poelepoort, een gevangenis.
Trijntje Compaen (? -?). Ik besta niet en toch sta ik hier. Ik woon in de Poelestraat met huisarrest, omdat het gevaarlijk is in de stad. Ik kijk vaak door het venster, ook deze dag. Er is een heer gevangen genomen, het blijkt heer Osebrandt Rengers te zijn. Bij het zien van deze man, moet ik onwillekeurig denken aan mijn vader. ‘Ik besta niet’ heeft te maken met de vervelende herinnering aan hem, zeerover Claes Compaen. Ik hoor van de buurvrouw dat Rengers ook geen mooie meneer is.
Meer informatie
Filmpje 1 (7:12 min) bij tentoonstelling 'Rengers en Piccardt in 1672' Fraeylemaborg Slochteren, 29 apr - 02 okt 2022: Willem Anna Rengers-Lewe, Elisabeth Lewe-Hooftman en Pietertje Korringa
Filmpje 2 (4:34 min) bij tentoonstelling 'Rengers en Piccardt in 1672' Fraeylemaborg Slochteren, 29 apr - 2 okt 2022: Sybrechtje Wierts en Durk van t Hoeze
'Uitgelicht' Radio 1 (57:58 min) 18 maart 2023: vertellers Teja Kompaan, Ina de Raad, Frouke Roukema, muzikanten Sjoerd Visser en Greet Kloeg
Interview TV Midden-Groningen (12:38 min) Monumentendag 8 september 2023: Veenborg Welgelegen Sappemeer
Beleg van Groningen 1672 Podcast 'Bommen Berend', Groninger Archieven
Verhalenkaart 1672 Gebaseerd op de kaart van Johannes Tideman (1672)